60 jaar ‘Nostra aetate’ – een beschouwing
Dit jaar is het 60 jaar geleden dat tijdens het Tweede Vaticaansconcilie het document Nostra aetate verscheen, waarin de Kerk haar visie op de andere religies herzag. Een van de concrete aanleidingen was de shock van de Sjoa. In deze reeks artikelen beschouwt onze voorzitter steeds een zin uit de paragraaf over het Jodendom van het document. In deze eerste aflevering is dat: “Het mysterie van de Kerk bestuderend, denkt dit heilig Concilie aan de band, waardoor het volk van het Nieuwe Testament geestelijk verbonden is met de nakomelingen van Abraham.”
Door: br. Hans-Peter Bartels ofm
De concilievaders erkennen dat christenen en Joden een band hebben. Ze hebben gemeenschappelijke wortels. Het Joodse volk zijn de nakomelingen van de aartsvader Abraham. Ook Jezus was en bleef een Jood, Een van als zijn moeder en zijn leerlingen. Nostra Aetate roept daarom christenen en Joden op met elkaar de dialoog aan te gaan en van elkaar te leren. Immers de God van Abraham is de God van Jezus, is de god van Joden is de God van christenen. Vele dingen in het christendom hebben wortels In de Joodse tradities. Dat het Joodse Pesach en het christelijke Pasen met elkaar verband houden dat weet u wellicht wel wel. Immers Jezus vierde als vrome Jood de Joodse feesten, in dit geval rond de uittocht uit Egypte, maar gaf er een eigen draai aan.
Een voorbeeld van waar ikzelf mijn geloof verdiepte door mij in het Jodendom te verdiepen is toen ik mij verdiepte in Sjavoeot (het Wekenfeest). Dat valt vijftig dagen na Pesach. Vijftig dagen na Pasen vierden wij Pinksteren. Sjavoeot en Pinksteren hebben dus gemeenschappelijke wortels. Van oudsher is Sjavoeot een oogstfeest, maar inmiddels is het binnen het Jodendom vooral ook het feest waar de schenking van de Tien Woorden, de Tien Geboden, via Mozes op de berg Horeb aan het Joodse volk herdacht en gevierd wordt. Christenen vieren met Pinksteren de zogenoemde uitstorting van de Heilige Geest. In dit feest staat dus vooral de Heilige Geest centraal. Maar wie dat verband legt met Sjavoeot merkt dat beide feesten gaan over God, die zijn volk iets geeft om het vooruit te helpen door het leven: een basisset regels en een adviseur. Immers met Pinksteren vieren dat God ons zijn Geest schenkt. Het is dus óók het vieren van God als Gever; het telkens betrokken blijven van God bij zijn mensen. God laat ons niet los, nooit. Zo verdiepte ik mijn eigen geloof.
Dat is precies, denk ik, wat de schrijvers van Nostra aetate wilden: Door de dialoog kan de christen een betere christen en de Jood een betere Jood worden. Zodat elk de Ene nog beter kan aanbidden. Zo versterken wij ons geestelijk verband.
Binnenkort is weer de jaarlijkse Dag van het Jodendom binnen de Rooms-katholieke Kerk. Sluit u u aan bij een van de activiteiten die worden georganiseerd? Het is een prachtige manier om uw geloof te verdiepen.
Br. Hans-Peter Bartels ofm is voorzitter van de Katholieke Raad voor het Jodendom
