Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet 2019
Rond 4 en 5 mei vindt het herdenkingsprogramma Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet plaats. In 22 steden komen vertellers, bewoners, nazaten en andere belangstellenden samen in huizen waar joodse plaatsgenoten voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog woonden en werkten. Ook verzetsverhalen komen aan bod. Het programma wordt georganiseerd door het Joods Cultureel Kwartier in samenwerking met lokale partners.
Om te herinneren en te herdenken
Niet zelden is een joods verhaal óók een verzetsverhaal en andersom. Er waren joden betrokken bij het verzet en onderduik werd vaak mogelijk gemaakt door betrokkenheid van verzetsmensen.
Enkele voorbeelden uit het programma van dit jaar:
– Hotel de Draak in Bergen op Zoom had tijdens de Tweede Wereldoorlog een dubbele functie. Toenmalig hotelier Arnold Oirbans werd gedwongen alle hotelgasten te accepteren. De Draak was voor de Duitse bezetter zelfs het commando centrum van West-Brabant. Dit weerhield de hoteleigenaar echter niet van het voortzetten van zijn verzetsactiviteiten. Terwijl de Duitse soldaten proostten, zaten tussen de eerste verdieping en het plafond joodse onderduikers verborgen. Letterlijk in het hol van de leeuw.
– De joodse verzetsstrijder George Maduro, geboren op Curaçao, studeerde vanaf zijn achttiende in Leiden. Hij zette zich tijdens de Tweede Wereldoorlog in als reserveofficier der Nederlandse cavalerie. In de meidagen van 1940 vocht hij heldhaftig tegen de Duitsers in Leidschendam. Ondanks vluchtpogingen naar Engeland, werd hij opgepakt door de Gestapo en overgebracht naar concentratiekamp Dachau. Daar kwam hij om. Na de oorlog schonken Maduro’s ouders, ter herinnering aan hun enige zoon, Madurodam het startkapitaal voor de miniatuurstad. In Leiden vertelt Kathleen Brandt over haar zoektocht in de archieven naar het verhaal van de joodse verzetsstrijder George Maduro.
– In muziekcollectief Splendor aan de Nieuwe Uilenburgerstraat in Amsterdam zijn op 4 mei doorlopend programma’s. Zo vertelt Dieuwertje Blok over haar joodse grootmoeder Saartje Canes, die zich onderhaar artiestennaam Stella Fontaine vanuit de arme Joden Houttuinen opwerkte tot gevierd zangeres en cabaretière en vertelt architect Edwin de Wild, die bij de verbouwing van het pand veel originele elementen terug bracht over het voormalig badhuis zelf en hoe het zijn joodse medewerkers is vergaan.
Dit is een greep uit een scala aan belangrijke verhalen over het joodse leven in de Tweede Wereldoorlog. De adressen en namen die vermeld staan op de website van Joods Monument vormen het uitgangspunt voor de herdenkingsbijeenkomsten. Het Joods Monument is het digitale monument ter nagedachtenis aan de joden in Nederland die tijdens de Holocaust zijn vermoord.
Van Winschoten tot Oss
Het project Open Joodse Huizen – Huizen van Verzet is sinds 2012 uitgegroeid tot een belangrijk en herkenbaar herdenkingsproject in heel Nederland. Maar liefst 22 plaatsen doen dit jaar mee. Het sluit aan bij de interesse van veel bewoners en buurtgenoten in de joodse geschiedenis van hun huis, straat of buurt.
De ruim 170 herdenkingen vinden op 307 locaties plaats in Amsterdam, Assen, Bergen op Zoom, Den Haag, Deventer, Emmen, Gouda, Groningen, Haarlem, Hoorn, Leeuwarden, Leiden, Oss, Schoonhoven, Steenwijk, Utrecht, Valkenburg, Wageningen, Westerwolde, Winschoten, Winterswijk en Zaanstad.
De bijeenkomsten duren maximaal een uur en zijn gratis toegankelijk. Kijk voor het volledige programma op www.openjoodsehuizen.nl.
Bron: JCK | Foto: Laura Weemering
