De eerste lezing: 9 februari 2020
Lezingen: Jes. 58,7-10; Ps. 112(111); 1 Kor. 2,1-5; Mat. 5,13-16
Door: Marc Heemels
De antwoordpsalm, Psalm 112, is niet alleen een antwoord op de eerste lezing van vandaag, maar vooral een antwoord op de psalm die eraan voorafgaat, Psalm 111.
In Psalm 111 lezen we hoe God is. In vers 4 vinden we een letterlijke verwijzing naar ‘de dertien attributen van God’ in Exodus 34,6-7: God is…liefdevol en genadig, geduldig, trouw en waarachtig… In de vertaling van het lectionarium: ‘weldadig, barmhartig…’
In de Bijbel worden deze eigenschappen van God telkens in herinnering gebracht. ‘El rachoem we-channoen,’ God is barmhartig, genadig. Eigenschappen waaraan Jona zich nogal ergert (Jona 4,2)!
De woordcombinatie ‘barmhartig’ en ‘genadig’ is altijd voor God gereserveerd, behalve… in Psalm 112! In deze Psalm, vers 4, is het de tsaddiq, de rechtvaardige, die ‘rachoem we-channoen’ is, weldadig en barmhartig! Zoals Psalm 112 Psalm 111 spiegelt, zo moet de mens een spiegel zijn van God in de vaak zo donkere wereld.
In de vespers, ’s avonds, bidden we Psalm 110. Ja, God is een God die kan ‘verpletteren’ bij het behalen van de overwinning op de vijanden. Aansluitend bidden we Psalm 111 en 112. God is barmhartig, liefdevol. Hij geeft voedsel aan wie Hem vereren. Zo mogen wij ook zijn. Barmhartig en liefdevol, uitdelend aan de armen.
Dan straalt ons licht in het duister. Zoals de midrasj op Genesis (Genesis Rabba) én Matteüs het uitdrukken: er zij licht, dat zijn de goede werken van de rechtvaardigen!
Zie voor meer achtergrond bij de lezingen van vandaag Tijdschrift voor verkondiging nummer 1 2020 https://www.tijdschriftvoorverkondiging.org/download/2009-81-aflevering-1/
___
In de eucharistieviering van de zondag wordt eerst gelezen uit de Joodse Bijbel. Deze ‘eerste’ lezing wordt gevolgd door een psalm of lofzang, die hier goed bij past. Samen vormen zij een eenheid en ze worden gerekend tot het gemeenschappelijke bezit van joden én christenen. Wat leert de eerste lezing ons in relatie tot het evangelie?
___
Marc Heemels is docent Exegese Oude Testament en Hebreeuws op het grootseminarie te Kerkrade en pastoor te Eygelshoven.
