Grensverkennend leren – Impressie Studiedag Platform Appèl Kerk en Israël op 17 februari
Om de beide sprekers uit Vlaanderen tegemoet te komen, was Tilburg gekozen voor de jaarlijkse studiedag van de stichting Platform Appèl Kerk en Israël. Een studiedag voor predikanten en andere theologisch geïnteresseerden. Als inwoner van die stad en betrokken bij de dialoog joden en christenen was het een mooie aanleiding om hier aan deel te nemen.
Door: Cor Sinnema
De studiedag was georganiseerd als eerbetoon aan de in mei vorig jaar overleden theoloog prof. Hans Jansen. Deze uitgetreden priester heeft zich na zijn overstap naar de Nederlands Hervormde kerk ontwikkeld tot een expert op het gebied van de studie van het antisemitisme. Hij is wel eens getypeerd als een “kruisridder tegen het antisemitisme en een pleitbezorger voor de staat Israël”. Hij heeft drie indrukwekkende boeken geschreven onder de titel ‘Christelijke Theologie na Auschwitz’. Deze trilogie heeft veel betekend omdat ze uitputtend lieten zien hoe anti-judaïstisch christelijke theologen voor én na Auschwitz waren.
“Heeft de kerk lessen geleerd uit het verleden voor de theologische praktijk?” was de vraag die centraal stond op de studiedag. In hoeverre werkt de opdracht van de Wereldraad door in het onderwijs van jonge theologen?
Na de inleidingen *) van de vroegere assistente van prof. dr. Hans Jansen aan het Simon Wiesenthal Instituut te Brussel, Mw. Yvonne Caluwaerts uit Knokke en Prof. dr. Klaas Smelik uit Gent, em. professor Oude Testament, Hebreeuws en Joodse studies in Nederland en België, was het woord aan ‘de zaal’. De twee aanwezige jonge theologen, de een in opleiding en de ander werkzaam als predikant, moesten erkennen dat ze in hun opleiding “wel wat aan judaïca” hadden gehad en dat “er best wat aan jodendom gebeurt”. Maar dit stelde de gevestigde predikanten toch niet helemaal gerust. Er klonk een luid appèl om meer rabbinica en judaïca in de reguliere opleiding op te nemen. Een roep om permanent (Joods) leren! Dat treft, want hier is het platform precies voor bedoeld. Dit platform wil de leiding van de protestantse kerk herinneren aan de fundamentele theologische betekenis die het heeft als kerk in Israël geworteld te zijn. Overigens is de landelijke Protestantse Kerk daarvan wel doordrongen en heeft zij binnen de Dienstenorganisatie een afdeling Kerk en Israël die daarvoor opkomt.
De vraag is hoe dat bij katholieken bewaakt wordt. Wij kennen geen platform als dit, maar kunnen hiervoor terecht bij de Katholieke Raad voor het Jodendom. Toch ben ik er niet helemaal gerust op dat dit voldoende is.
*) De beide lezingen staan op de website van het Platform: https://www.appelkerkenisrael.nl/studiedagen/lezingen-van-de-studiedag-op-17-februari-2020
Cor Sinnema is secretaris van de Katholieke Raad voor het Jodendom
