Na corona tijd voor Krona
Aan de rand van de Peel ligt Uden en aan de rand daarvan weer ligt de prachtige abdij ‘Maria Refugie’ van de Zusters Birgittinessen. In een van een vleugels van deze eeuwenoude abdij is Museum Krona gevestigd: een ‘klein’ maar ‘fijn’ museum. Vanaf 5 juni is ook dit museum weer open voor publiek en kan eindelijk de tentoonstelling Tussen Werelden. Chagall & hedendaagse kunstenaars gezien worden. Er is een lange tijd van voorbereiding aan voorafgegaan. Oorspronkelijk was de expositie voorzien voor 2020, maar het coronavirus zorgde voor een verplaatsing. Inmiddels zijn we ook weer een oorlog verder!
Door: Cor Sinnema | Foto’s: Cor Sinnema
Wouter Prins, de conservator van Krona, raakte in gesprek met Joël Cahen, voormalig directeur van het Joods Historisch Museum in Amsterdam, en Ronit Eden. Cahen had Prins vaker het idee gegeven om de Chagalls weer naar Uden te halen. Ronit Eden kende Prins van een door haar georganiseerde kunstreis naar Israël, waaraan hij deelgenomen had. Hierop nodigde Wouter Prins hen beiden uit om gastconservator te zijn. Zo ontstond het team Cahen, Eden en Prins. Ronit Eden zorgde voor het ontwerp waarin de hedendaagse kunstenaars met de Chagalls werden gecombineerd.
Daarmee is de expositie méér dan de zoveelste expositie met werk van Chagall. Hij wordt duidelijk neergezet als iemand die werelden kan verbinden: Oost en West, jodendom en christendom, volkskunst en moderne kunst, hemel en aarde.
Het eerste opvallende werk, waarmee de bezoeker na de entree mee kennis maakt is een video van Porat Salomon, die laat zien hoe chassidische joden uit Bratslav (Georgië) het dak van een huis aan het schilderen zijn. De kleur is hemels blauw en hun schilderwerk doet denken aan de plafonds van de barokke kerken in Rome zoals de Chiesa del Gesù of Santa Maria della Vittoria. Ze maken de verbinding tussen hemel en aarde. Dat is de duidelijke verwantschap met Chagall, die aan het eind van zijn loopbaan vele kerken met zijn vensters uitzicht heeft gegeven op de hemel.
Engelen bemiddelen bij Chagall voortdurend tussen hemel en aarde, zoals te zien op Het gezicht van Israël (een litho in bruikleen uit Amsterdam, 1957-1962), De Engelenbaai (een litho in bruikleen uit Amsterdam, 1960) of David en Batsheba (een litho in bruikleen uit Tel Aviv, 1956) waarop te zien is hoe Bathseba hem het hoofd op hol bracht, de engel zweeft door zijn hoofd. Ook op De Hemel van de Verliefden (een litho in bruikleen uit Amsterdam, 1963)
Chagall brengt mensen uit verschillende werelden bij elkaar. Zijn inspiratie ontleent hij aan de Bijbel, maar evenzo vaak uit zijn volkskunst en de talrijke jeugdherinneringen. Hij heeft een kleurrijke fantasie zoals te zien is het schilderij Ida onder de boom (olieverf op doek, uit 1924 – zie foto hierboven) waarop Ida, zijn dochter, staat afgebeeld. Dit werk heeft jarenlang in het huis van een New Yorkse familie gehangen totdat de familie het heeft uitgeleend aan deze expositie.
De Boodschapper van Daniel Kiczales heeft het gebracht tot ‘Kunstwerk v/d week’, de wekelijkse rubriek in de Volkskrant, van vrijdag 4 juni. Dit videowerk toont een muzikant die gitaar speelt. Hij heeft uitzicht op Al-Issawiya, een Palestijnse wijk van Oost-Jeruzalem. Hij reageert met zijn muziek op de oproep tot gebed die de muezzin vanaf de minaret bij de moskee vijfmaal per dag laat klinken, een hoopvolle verbinding tussen Israëli’s en Palestijnen.
Wie uitgekeken is op de bijzondere tentoonstelling kan nog heerlijk nagenieten in de kruidentuin van de abdij, die nu in juni op z’n mooist is.
Cor Sinnema is secretaris van de Katholieke Raad voor het Jodendom
