Recensie van ‘Psalmen met 21 gebedsmomenten’
Psalmen zijn gedichten, die al vóór de Babylonische ballingschap van het joodse volk in Babylon bestonden, zes eeuwen voor onze jaartelling. Zonder inleiding of toelichting vooraf geeft deze nieuwe verzamelbundel alle 150 psalmen in de nieuwste NBV21-vertaling verdeeld over vijf boeken: psalm 1-41, psalm 42-72, psalm 73-89, psalm 90-106, psalm 107-150. De uitgave is aangevuld met een apart document van 30 bladzijden (blz. 191 t/m 221) met een ignatiaans gebedstraject van 21 psalmen onder de titel “In alle dingen God liefhebben en dienen”, gebaseerd op de Geestelijke Oefeningen (GO).
Door: Cor Sinnema
Psalmen gaan over de relatie tussen God en mensen en ze worden door individuen en gemeenschappen gebruikt. Bij het psalmgebed kan men denken aan kloosterorden (trappisten en benedictijnen) voor wie het bidden van psalmen dagelijkse kost is. Men kan ook denken aan kanunniken (zoals de karmelieten) of bedelorden (zoals franciscanen). Minder vanzelfsprekend is het om aan Ignatius van Loyola te denken. Hij heeft het gemeenschappelijk koorgebed voor zijn volgelingen afgeschaft omdat dit niet zou passen bij hun mobiele en actieve leven. Door deze psalmvertaling samen met tips van deze jezuïetenorde uit te brengen, is direct duidelijk dat psalmen ook gebruikt worden bij ‘individueel gebed’.
Het aanvullende gebedstraject is geschreven door Nikolaas Sintobin, die veel nadruk legt op de persoonlijke gevoelens en innerlijke ervaringen van de bidder. In het Nieuwe Testament spelen psalmen een grote rol wanneer Jezus bidt tot zijn Vader. Het karakteriseert Hem ook. De ignatiaanse methode van de Geestelijke Oefeningen is vooral bedoeld om Jezus als persoon te leren kennen. Deze oefeningen bestaan uit vijf stappen. De eerste telt vijf korte fragmenten uit een psalm om je open te stellen voor God; dan volgen er vier om je bewust te worden van het kwaad; vervolgens vijf om Jezus te leren kennen; daarna drie om Jezus na te volgen; en tot slot vier korte stukjes uit een psalm om de vreugde van de verrijzenis te verstaan.
Onduidelijk is waarom er voor 21 gebedsmomenten is gekozen. De enige reden die ik kan bedenken is dat de nieuwe NBV vertaling in 2021 is verschenen. Het hadden ook 30 of 40 momenten kunnen zijn. Helemaal aan het eind van het boek blijkt dat het gebedsproject een co-productie is van het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap met diverse websites die door de jezuïeten worden onderhouden.
Lezend en vragend zou de gebruiker erin moeten slagen “Gods aanwezigheid te onderscheiden in het dagelijkse leven”. Een volledig oordeel is natuurlijk pas te geven als je het hele traject hebt doorlopen. Mijn voorlopige indruk is dat het aan zijn doel beantwoordt als je er dagelijks rustig de tijd voor kunt nemen en de psalmen op je laat inwerken en leest als lectio continua, als mediterend gebed, waarbij de psalmenwoorden geproefd worden.
Het is bekend dat psalmen in de joodse en christelijke eredienst een belangrijke rol spelen. Het is jammer dat nergens wordt gesproken over hun rol in de joodse traditie. Herman van Praag schreef onlangs dat christenen zich niet de Hebreeuwse Bijbel moeten toe-eigenen. Daar horen ook de psalmen bij.
Boekgegevens
Psalmen met 21 gebedsmomenten. Uitgave van het NBG en Nederlands Vlaams Bijbelgenootschap en Nikolaas Sintobin, 2022, ISBN 9789089124180, 188 blz., € 22,50
Cor Sinnema is permanent diaken in het bisdom Den Bosch
