De eerste lezing: zondag 11 september 2022
Zondag 11 september 2022 | 24e zondag door het jaar C
Lezingen: Ex. 32,7-11. 13-14; 1; Ps. 51 (50); 1 Tim. 1,12-17; Luc. 15,1-32.
Door: Gerard Rouwhorst
Christenen, met name katholieken, zijn vaak op zoek naar heiligen, mensen die alles goed doen, liefst vanaf het allereerste moment, vanaf de moederschoot. De Bijbel kent geen heiligen in die zin, geen mensen die de eerste keer meteen alles goed doen. In de Bijbel maken mensen fouten.
Dat geldt voor individuen, zoals Jacob, alle koningen en niet op de laatste plaats voor David en Salomo. Het geldt voor het eerste mensenpaar. De eerste lezing maakt duidelijk dat dit ook voor het joodse volk geldt. Het joodse volk is niet ‘heilig’. De geschiedenis van het joodse volk is een geschiedenis van falen en herkansing. Op dit punt staat de bekende parabel van de ‘verloren zoon’ uit Lucas 15 in een oude traditie.
Er is één belangrijk verschil tussen beide lezingen. In het boek Exodus is het God die kwaad wordt over het falen van het joodse volk, terwijl de mens Mozes optreedt als pleitbezorger voor het volk en bij God om vergiffenis vraagt. In het evangelie is het God ( de Vader) die barmhartig is en klaagt de mens, de misnoegde ‘brave’ oudere zoon zijn falende broer aan: hij wil het liefst dat God streng zal zijn en vooral niet barmhartig.
De verleiding bestaat om hier de strenge God van het Oude Testament tegenover de barmhartige God van het Nieuwe Testament te plaatsen. De bekende valkuil! Zou het niet beter zijn om Mozes, als pleitbezorger van het joodse volk, tegenover de misnoegde oudere broer te plaatsen? Dan wordt de vraag niet aan God, maar aan ons zelf gericht: willen wij aanklagers of pleitbezorgers van onze falende medemensen zijn?
Voor uitgebreidere toelichting op de lezingen van vandaag: zie https://www.tijdschriftvoorverkondiging.org/wp-content/uploads/2018/05/24e-zondag-dhj-C-jaar-11-9-2022.pdf
Gerard Rouwhorst is emeritus-hoogleraar liturgiewetenschap aan de Tilburg School of Catholic Theology en voorzitter van de Katholieke Raad voor het Jodendom
