Recensie van ‘NBV21 Wetenschapsbijbel’
Deze ‘gewichtige’ Bijbeluitgave bevat de tekst van de NBV21, dus zonder de deuterocanonieke boeken. Deze nieuwe uitgave wordt themabijbel genoemd en is bedoeld voor iedereen die zich wil verdiepen in de verhouding tussen de wereld van de Bijbel en de 21e eeuw.
Door: Cor Sinnema
Daartoe zijn er veel extra’s aan toegevoegd, geschreven door 60 wetenschappers met liefde voor de Bijbel. De extra’s bestaan uit drie soorten tekst, die zich door hun vorm duidelijk onderscheiden van de Bijbeltekst zelf. Het betreft 20 thema-artikelen (gemarkeerd door een ) met blauwe achtergrond (dus lastig te kopiëren!), 50 topics over meer afgebakende onderwerpen (gemarkeerd door een >) en ongeveer 200 toelichtingen bij individuele Bijbelteksten.
Aan de uitvoering van het boek is veel aandacht besteed. De tekst is gezet in hetzelfde lettertype als de standaardeditie. Deze laatste werd eerder dit jaar bekroond als één van de 33 Best Verzorgde Boeken uit het jaar 2021. Wat mij betreft zou deze nieuwe wetenschappelijke uitgave hiermee kunnen concurreren. Een blauwe harde kaft waar enkele trefwoorden in zijn ingedrukt: 33 op de voorkant en 33 op de achterkant. Het boek is voorzien van twee leeslinten en een halve banderol met reclametekst.
Aan het eind van het boek staat een overzicht van de extra’s. Er zijn: een Woordenlijst (5 blz.), een Register op onderwerp en literatuurlijst (12 blz.) gerubriceerd onder tien overkoepelende onderwerpen, Studie- en werkmateriaal (9 ½ blz.), Alfabetisch overzicht van thema’s en topics (5 blz.), Overzicht van alle bijdragen per Bijbelboek (8 blz.), Alfabetische lijst van trefwoorden (5 blz.), Overzicht van de auteurs en hun bijdragen (5 1/2) blz.), Verantwoording NBV21 (4 blz.) en 6 geografische kaartjes.
De uitgever (het Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap in samenwerking met de Vrije Universiteit te Amsterdam, helaas zonder de Katholieke Bijbelstichting) hoopt met deze uitgave de kloof tussen het Bijbelse en het hedendaagse wereldbeeld te duiden en waar mogelijk te overbruggen. Van gebruikers wordt ‘een open houding’ gevraagd. Het doel van deze uitgave is houvast te geven aan gelovigen om met ingewikkelde vragen uit deze tijd om te gaan. De foldertekst noemt onderwerpen als gender, duurzaamheid of religieus geweld. Zo kun je als lezer zelf je mening vormen en vol vertrouwen in gesprek gaan over thema’s die ons allemaal raken. De wetenschappers zijn afkomstig uit de breedte van de kerken, onder hen zag ik ook vier of vijf namen van mensen met een katholieke achtergrond.
De trefwoorden op de kaft nodigen uit om nader kennis te maken. Hieronder staan veel gebruikelijke Bijbelse begrippen, maar ook actuele thema’s als duurzaamheid, homoseksualiteit, klimaatverandering, orgaandonatie. Ik nam de proef op de som en zocht het woord ‘orgaandonatie’. Het staat niet in de Woordenlijst. Het staat ook niet in de Alfabetische lijst van trefwoorden. Na enig zoeken vond ik het als Topic (>) onder het overkoepelende onderwerp “Filosofie en ethiek” met een verwijzing naar Matteüs 7:12. Het doneren van een orgaan wordt beschreven als een concrete aanvulling van naastenliefde. Het schijnt dat 88 procent van de Nederlanders een orgaan zou willen ontvangen als dat nodig is. Zouden we dan ook niet bereid moeten zijn tot geven wanneer anderen organen nodig hebben, vraagt de tekst zich af. De bijdrage besluit met de mededeling dat er vanuit een Bijbelse grondhouding positieve argumenten voor orgaantransplantatie aan te dragen.
Bij het zoeken viel mijn oog (toevallig) op het register Overzicht van de auteurs en hun bijdragen. Het woord antisemitisme ontbreekt in de Woordenlijst, maar wordt wel vermeld in de Alfabetische lijst van trefwoorden en het krijgt vier verwijzingen. De eerste is een topic met een bijdrage van Sam Janse onder de titel “Staan er antisemitische teksten in het Nieuwe Testament?” (op bladzijde 1286) tussen de Bijbeltekst van het Matteüsevangelie (naar aanleiding van Matteüs 27:25). Het tweede is een topic met een bijdrage over Discriminatie (op bladzijde 1303) tussen de Bijbeltekst van het Marcusevangelie (naar aanleiding van Marcus 7: 24-30). Het derde is een toelichting bij Johannes 19: 14-15. De vierde betreft een toelichting bij Romeinen 11: 25-26. Het is een keurig artikel, maar blijft ook vrij algemeen. Het besluit met: “Als de schrijvers van het Nieuwe Testament dat geweten hadden, zouden ze het misschien allemaal nog weer anders hebben opgeschreven.” Het blijft bij een kort historisch overzicht maar biedt helaas geen oplossing voor de vraag hoe een predikant met moeilijke teksten zou moeten omgaan.
Het zijn stuk voor stuk keurige goede artikelen tussen de tekst, maar deze zouden ook als zelfstandig boekje niet misstaan en best praktisch zijn. Voor veel geld krijg je er nu een protestantse Bijbelvertaling bij cadeau.
Boekgegevens
Bijbel met bijdragen over geloof, cultuur en wetenschap, Uitg. Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap, Haarlem/Antwerpen, ISBN 978-90-8912-412-8, 2022, 1667 blz. € 58,00.
Cor Sinnema is permanent diaken in het bisdom van ‘s-Hertogenbosch
