De eerste lezing: zondag 2 april 2023
Zondag 2 april 2023 | Palm- of Passiezondag
Lezingen: Matt. 21,1-11; Jes. 50,4-7; Ps. 21; Mat. 26,14-27,66
Door: Elizabeth Boddens Hosang
Jesaja’s lied over ‘de dienstknecht van de Heer’ was geen voorspelling over het lijden van Jezus van Nazareth ongeveer zeshonderd jaar later, maar uitdrukking van het weten dat het volk van Israël geroepen was om Gods dienstknecht te zijn. Jesaja spoort het volk aan alleen op God te vertrouwen. In de Babylonische ballingschap te zijn verslagen, hield het volk de hoop dat God hun toewijding ten goede zou keren.
Het evangelie van Mattheüs gebruikt delen uit de Joodse geschriften die in een andere context zijn geschreven. De eerste lezing op Palmzondag bevat een deel uit Zacharia 9, en de juichkreet van de menigte komt uit Psalm 118. De ezel uit Zacharias doelt op de vredevorst. De evangelist ziet even van Jezus in het licht van de Tenach. Dat is iets anders dan dat het Oude Testament Jezus’ leven en dood voorspelt.
Mat. 27,25 is eeuwenlang gelezen als bewijs dat ‘de Joden’ schuldig zijn aan de dood van Jezus. In die tekst wordt onder leiding van Pontius Pilatus, samen met enkele Tempelleiders, de menigte ertoe gebracht uit te roepen: “zijn bloed kome over ons en onze kinderen.” De samenstellers van de evangelies schreven na de verwoesting van Jeruzalem en de tempel door het Romeinse leger in het jaar 70. Het was te gevaarlijk om de schuld van de kruisiging van Jezus louter bij Rome neer te leggen. De hoofdoorzaak werd nu gelegd bij de “priesters en oudsten” en “de menigte”. De evangelies werden bovendien opgetekend tegen een achtergrond van vijandigheid tussen de beweging die Jezus volgde en andere joden. We kunnen dus nooit alle Joden toen en zeker niet nu de schuld mogen geven voor Jezus’ dood. En wat de kruisdood betreft: is het kruis het doel van het leven van Jezus of was het het gevolg ervan?
Voor meer informatie over de lezingen zie https://www.tijdschriftvoorverkondiging.org/wp-content/uploads/2018/05/Palm-of-Passiezondag-A-jaar-2-4-2023.pdf.
Voor het verantwoord omgaan met o.a. de passieverhalen zie: https://www.bc.edu/research/cjl/cjrelations/backgroundresources/education.html.
Elizabeth Boddens Hosang is theologe en identiteitsbegeleider voor de Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden
