Actueel – december 2025
Vorige maand, op 19 november, mocht ik deelnemen aan de viering van ’60 jaar Nostra aetate’. In het aartsbisschoppelijk paleis in Utrecht werden we met ongeveer 30 mensen ontvangen vanuit de vijf grote wereldreligies.
Door: Hans-Peter Bartels | Foto: Pixabay
In zijn welkomstwoord refereerde mgr. Woorts, onze referent voor Kerk en Jodendom én voor de Interreligieuze Dialoog, aan het feit dat deze locatie van historische betekenis was: vanuit dit gebouw heeft kardinaal De Jong tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn verzet gepleegd en later ging kardinaal Willebrands vanuit dit gebouw de wereld in om te spreken over het document Nostra aetate. Daarna heette ook mgr. Van den Hende, als voorzitter van de bisschoppenconferentie, ons van harte welkom.
Emeritus-professor Marcel Poorthuis nam ons daarna mee in de geschiedenis van het document Nostra Aetate en sociologe Derya Sevcan Uzun vertelde over haar ervaringen met de interreligieuze dialoog. Veelvuldig haalden ze daarbij de dichters Yunus Emre en Mevlana Rumi aan, die in heldere en duidelijke taal aangeven waarvan ook Nostra aetate getuigt. Zo dichtte Emre: “Een hart is een goed thuis voor de vriend.” Dat past bij een belangrijke zin uit Nostra Aetate, waar volgens Poorthuis nog wel eens overheen gelezen wordt: “Wij kunnen onmogelijk God, de Vader van alle mensen, aanroepen, wanneer wij weigeren, ons als broeders te gedragen jegens bepaalde mensen, naar Gods beeld geschapen. De verhouding van de mens tot God, onze Vader, en de verhouding van de mens tot de mensen, zijn broeders, zijn zo nauw met elkaar verbonden, dat de Schrift zegt: “Wie niet liefheeft, kent God niet (1 Joh. 4, 8).”
Daarna gingen we uiteen in kleine groepjes om met elkaar in gesprek te gaan aan de hand van enkele vragen. In mijn deelgroepje ging ons gesprek uiteindelijk vooral ook over de vraag of je eigen gemeenschap ‘intern in harmonie’ moet zijn, voor je naar buiten kunt gaan om grensoverschrijdende onderwerpen – zoals ‘het milieu’ – aan te pakken. Er werd open naar elkaar geluisterd en mijn – bescheiden – conclusie is dat er voor zowel het ‘ja’ als het ‘nee’ op die vraag iets te zeggen is, maar dat het wel parallel aan elkaar moet verlopen. Immers, het is meer een ideaal dan een werkelijkheid dat je ‘alle christenen’, ‘alle boeddhisten’, ‘alle Joden’, ‘alle moslims’ op één lijn krijgt.
Na het gesprek was er nog tijd voor een borrel met hapjes – uiteraard was er aan koosjer, halal en vegetarisch gedacht – om nog even na te praten. Met een goed gevoel keerde ik weer huiswaarts: zo’n vredevolle bijeenkomst vormt toch een heldere ster in deze donkere tijden.
___
Een langer verslag van deze bijeenkomst is geschreven door Tineke de Lange, beleidsmedewerker Kerk en Jodendom voor de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Dit verslag met foto’s is hier te lezen.
Br. Hans-Peter Bartels ofm
