De eerste lezing 24 mei 2020 – toelichting tekst Handelingen door Gerard Rouwhorst
Zevende zondag van Pasen: Handelingen 1,12-14
Door: Gerard Rouwhorst
In de eerste lezing van deze zondag zijn de apostelen nadat Jezus ten hemel is opgenomen, teruggekeerd naar Jeruzalem om zich daar terug te trekken op de bovenverdieping van een huis. Een belangrijke fase is afgesloten. Jezus is niet meer in hun midden zoals hij dat voorheen was geweest. Hij was letterlijk aan het zicht onttrokken. De leerlingen zijn daarop als het ware in quarantaine gegaan, samen met de moeder van Jezus, vrouwen die Jezus dierbaar waren geweest en nog wat familieleden. In gebed, dat wil zeggen in een houding van volhardend wachten, van volhouden.
Het is belangrijk om deze scène te situeren binnen het doorgaande verhaal van Lucas en Handelingen (die door dezelfde auteur zijn geschreven). Het opgesloten zijn is geen eindfase, maar een tussenfase. De apostelen hebben naar nodig om een opvolger te kiezen voor Judas, de verrader, zodat ze daarna weer met zijn twaalven en dus voltallig zullen zijn. Maar dat is geen doel op zich zelf. Het gaat niet om de apostelen, maar om de Kerk. Wanneer op Pinksteren de heilige Geest zal neerdalen op de apostelen, worden ze bevrijd uit de lockdown, uit hun opgesloten zijn, kunnen ze communiceren met mensen die verschillende talen spreken, Joden en niet-Joden. Daarover gaat het vervolg van het boek Handelingen en dat wordt mogelijk door het wonder van Pinksteren.
De eerste lezing bevat nog een verrassend detail. Zo tussen neus en lippen door wordt even gezegd dat de Olijfberg op sabbatafstand van Jeruzalem ligt. Dat is alleen begrijpelijk voor wie iets van de Joodse traditie af weet. Joden, o.a. Farizeeën discussieerden over de vraag hoe ver je op de sabbat van huis mocht gaan. De meer strikte interpretatie zei: Anderhalve kilometer, de minder strikte: drie kilometer. Voor de interpretatie van de passage zal het niet veel uitmaken, maar het toont wel aan hoe Joods de auteur van het Lucasevangelie en de Handelingen dacht.
___
Voor een overzicht van alle artikelen in het kader van ‘De eerste lezing’: klik hier.
Gerard Rouwhorst is emeritus-hoogleraar liturgiewetenschap aan de Tilburg School of Catholic Theology en voorzitter van de Katholieke Raad voor het Jodendom
