De eerste lezing: zondag 18 april 2021
Zondag 18 april, derde zondag van Pasen jaar B
Lezingen: Handelingen 3,13-15.17-19; Ps. 4; 1 Joh. 2,1-5a; Luc. 24,35-48.
Door: Gerard Rouwhorst
Nadat hij een lamme bedelaar heeft genezen richt Petrus zich in Handelingen 3 tot het ‘volk’ (Grieks: laos). Hij zegt dat de genezing niet aan zijn eigen wonderkracht is te danken, maar aan de God van Abraham, Izaäk en Jakob, die zijn ‘dienaar’ Jezus uit de doden heeft doen opstaan. Dezelfde Jezus, zo voegt Petrus er aan toe, die door het ‘volk’ – dat wil zeggen: ‘jullie’ – is uitgeleverd om te worden gedood. Er lijkt wel een verzachtende omstandigheid te zijn: ‘jullie’ hebben dit in onwetendheid gedaan.
Wie bedoelt Petrus, of liever Lucas, de auteur van Handelingen, met het ‘volk’? Hij doelt duidelijk op de menigte die riep dat aan de moordenaar Barabbas amnestie zou moeten worden verleend en dat Jezus gekruisigd zou moeten worden (Luc. 13,23vv). Maar wat wordt bedoeld met het woord ‘volk’? Het woord staat in Handelingen enerzijds voor de ‘menigte. En als de ‘menigte’ iets roept, is het oppassen geblazen! Tegelijkertijd is onmiskenbaar dat het aanwezige ‘volk’ uit Joden bestaat. Ze worden in vers 12 uitdrukkelijk ‘mannen Israëlieten’ genoemd. Het waren joden die door Lucas verantwoordelijk worden gehouden voor de dood van een andere jood, Jezus.
Dat was ‘toen’, einde eerste eeuw, toen Lucas het boek Handelingen schreef. Maar wie waren er in later eeuwen het ‘volk’ dat onschuldige mensen, met name ook Joden, ter dood liet brengen? Voor de joodse schilder Marc Chagall was de kruisiging van Jezus een symbool van het lijden van de joden die werden vervolgd. En wie waren daarvoor verantwoordelijk? Veelal christenen. En waren die echt zo onwetend? Of hadden ze beter moeten weten?
Zie voor nadere uitleg van deze lezing: www.bijbelhuiszevenkerken.be/blog/2015/04/12/lectionarium-b-cyclus-derde-paaszondag/#EersteLezing.
Gerard Rouwhorst is emeritus-hoogleraar liturgiewetenschap aan de Tilburg School of Catholic Theology en voorzitter van de Katholieke Raad voor het Jodendom
