Recensie van stripboek over Japien de Joode
Dominee Jelle van Slooten, geboren op Urk, heeft als theologiestudent het levensverhaal van de enige Joodse familie op Urk gereconstrueerd. Over hen schreef hij in 1995 het boek Een ver-Urkte Israeliet. Het levensverhaal van Japien de Joode. Onlangs verscheen op basis van dit verhaal een stripboek, met een website en een lesbrief. Het boek en de lesbrieven zijn gemaakt om te gebruiken in de bovenbouw van het basisonderwijs en in het voortgezet onderwijs. Het is te hopen dat het stripboek ook buiten school zijn weg zal vinden.
Door: Cor Sinnema
Vertrekpunt voor het stripverhaal zijn de drie struikelstenen die op Urk gelegd zijn voor drie leden van het gezin Kropveld. Roy, een van de vier ‘striphelden’, struikelt er tijdens een vossenjacht bijna letterlijk over. Samen met zijn vrienden Jauwk, Zoe en Sarah gaat hij op onderzoek uit. Het viertal, twee meisjes en twee jongens, ontmoet allerlei informanten, die hun uitgebreid vertellen over de geschiedenis van deze joodse familie tijdens de Tweede Wereldoorlog op Urk.
Vader Israël Samuel Kropveld (Japien) heeft zich als marskramer kort voor de oorlog op Urk gevestigd met zijn vrouw Hendrika (Greta) Kropveld-de la Penha en hun tweede dochter Lea. Een herhaald aanbod om te gaan onderduiken wijzen ze van de hand. Catechismusles in de gereformeerde kerk zien ze als een laatste strohalm, maar ook dat zal hen niet helpen. Ze worden opgepakt en via kamp Westerbork naar vernietigingskamp Sobibor gebracht, waar ze direct na aankomst op 9 april 1943 worden vergast. Het boek eindigt met het besluit van de vier kinderen om alles wat ze over het lot van deze familie hebben ontdekt te blijven voortvertellen.
Het blijkt steeds moeilijker om op school te spreken over de Holocaust. Het is te hopen dat de originele aanpak van dit stripboek daarbij kan helpen. Het verhaal van Japien is exemplarisch voor de geschiedenis van de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Urk mag blij zijn met dit bijzondere initiatief. Het stripboek is een prachtig resultaat van vele jaren werk. Het is een aanwinst voor Holocausteducatie. Goed voorbeeld doet goed volgen.
Boekgegevens
Japien de Joode. Het verhaal over de joodse familie Kropveld op het eiland Urk tijdens de Tweede Wereldoorlog, tekst van Frank Jonker en tekeningen van Danker Jan Oreel, Uitgeverij Stichting Odulphus, 2023, ISBN 978-90-833258-0-4, € 10,-. 49 blz.
Cor Sinnema is permanent diaken voor het bisdom ‘s-Hertogenbosch
