Recensie van ‘De 613 mitswot – Gods onderwijzing over hoe als Jood te leven’

Mitswot zijn geboden en verboden die joden steeds weer moeten bestuderen om de verborgen schatten erin te ontdekken. Het boek van Binjamin Heyl opent met een situering van de mitswot in de Tora. Dan volgen alle 613 mitswot verdeeld over veertien boeken, zoals ze door Maimonides (1138-1204) zijn ingedeeld. Het derde deel behandelt hoe het verder met de mitswot gaat en of ze volgens decodering wel/niet uitvoerbaar zijn.

Door: Cor Sinnema

Dit boek is niet het eerste dat probeert om inzicht te geven in alle joodse voorschriften uit de Tora, maar het is wel actueel. Tora betekent Gods onderwijzing en wat Heyl betreft leidt het bestuderen van de Tora tot vrede, verzoening, vreugde en vriendschap. Hij is “actief lid” van de Joodse Gemeente in Amsterdam-West, een laagdrempelige orthodoxe sjoel, waar de Torarol ook door vrouwen mag worden aangeraakt.

Benjamin Heyl was eerst leraar verpleegkunde en ethiek. Hij studeerde aan het Joods Seminarium te Amsterdam en later bij rabbijn Kanterman z.l. in Jeruzalem. In dialoogkringen in ons land is hij geen onbekende. Hij was eerder betrokken bij het OJEC (Overlegorgaan Joden en Christenen), bij de werkgroep Liturgie en Katechese van de Katholieke Raad voor Israël en doceerde aan de diaken- en priesteropleiding van het Sint-Janscentrum in Den Bosch. Hij heeft talrijke publicaties over het Jodendom en de Tora op zijn naam.

Van rabbijn Kanterman leerde Heyl dat de Tora een liefdesbrief is met zeventig gezichten. Iedereen die hem leest zal er door geroerd worden en de brief willen herlezen omdat hij telkens weer nieuwe ontdekkingen doet die hem raken en ontroeren. Af en toe geeft Heyl zijn persoonlijke mening. Zo vindt hij het een groot gemis “dat van Joodse, Christelijke en Islamitische zijde niet gezamenlijk in opstand gekomen wordt tegen het mishandelen van dieren, het economisch uitbuiten van mensen en de aanval op het milieu”. Ook noemt hij het beschamend dat de religieuze leiders van Jodendom, Christendom en de Islam hun achterban niet oproepen om de ‘moderne’ slavenhandel op te heffen.

Het is een doorleefd boek met prachtige teksten uit de rabbijnse literatuur. Heyl beperkt zich bepaald niet tot het doorgeven van de mitswot alleen. Hij geeft ook veel gedetailleerde uitleg bij de diverse voorschriften. Illustratief is bijvoorbeeld de discussie over de kleur van de verfstof van de blauwe draad (techelet) aan de hoeken van talliet. Deze is afkomstig van een slak die niet meer voorkomt, de chilazon. In bepaalde kringen wordt gebeden om de terugkeer van deze slak. Naast Tora en bekende commentaren zoals Talmoed en Misjna besteedt hij aandacht aan de Responsa, bijvoorbeeld die van opperrabbijn Evers over de doodstraf.

Heyl citeert gebeden en gedichten en verwijst naar de oorspronkelijke vindplaatsen in de Hebreeuwse Bijbel. Veel voorschriften uit de Tora blijken met de tempel verbonden en kunnen niet voltrokken worden zolang die er niet is. “Dat de rode koe reine mensen met haar bloedspatten onrein maakt en onreinen die bespat worden rein maakt, blijft voor ons mensen onbegrijpelijk”. (288) Toch moeten ook de mitswot die niet in praktijk gebracht kunnen worden, worden bestudeerd van alef tot tav, van a tot z. Het is geen boek om in één adem uit te lezen en veronderstelt redelijk wat voorkennis. Een trefwoordenregister zou het gebruik ten goede komen. Voor de gevorderde lezer zal het beslist een bron van inspiratie zijn.

Cor Sinnema is secretaris van de Katholieke Raad voor het Jodendom

Print dit artikel

‘Etty Hillesum – Het verhaal van haar leven’ – Recensie Cor Sinnema

Onlangs is de langverwachte biografie van Etty Hillesum verschenen. Judith Koelemeijer is bij het schrijven ervan niet over een nacht ijs gegaan. Onafgebroken en minutieus archiefonderzoek in binnen- en buitenland heeft haar veel nieuwe details opgeleverd over de schrijfster van het wereldberoemde ‘verpletterende’ dagboek.

Door: Cor Sinnema

Koelemeijer beschrijft heel gedetailleerd het korte leven van Etty vanaf haar geboorte in 1914, haar jeugd met de vele verhuizingen, haar jaren voor en tijdens de oorlog in Amsterdam, haar vele vrienden en vriendinnen, haar inspanningen om Russisch te leren in Leiden, tot aan haar deportatie naar Auschwitz. Als datum van overlijden wordt 30 november 1943 aangehouden. Alleen voor de beschrijving van haar laatste levensdagen moest ze zich baseren op veronderstellingen en waarschijnlijkheden. (meer…)

Lees verder

geplaatst op 28 december 2020

Recensie van ‘De andere wang toekeren? – Over de lastige Bergrede

Eerder deze maand verscheen bij uitgeverij Buijten & Schipperheijn Motief het boek De andere wang toekeren? Over de lastige Bergrede van Daniël De Waele. Cor Sinnema las dit boek en schreef onderstaande recensie.

Door: Cor Sinnema

De exegeet De Waele gaat op zoek in de Bergrede naar de visie die Jezus geeft op enkele bekende geboden uit de leer van Mozes. De Waele stelt de vraag of het verstandig is deze geboden letterlijk te nemen. Na een inleiding volgen twee korte inleidende hoofdstukken. Het eerste gaat over de mogelijkheid om de geboden te volgen. Het tweede over het genre van de antithesen. Hoewel De Waele die term ongelukkig vindt, blijft hij hem gebruiken, maar brengt hij er nuanceringen in aan. Het gaat soms om radicaliseren van de geboden, dan weer om relativeren of choqueren om op de ernst ervan te…

Lees verder

geplaatst op 13 december 2020

Recensie van ‘Johannes Willebrands – Een leven in gesprek’

Onlangs is bij Boom uitgevers verschenen: Johannes Willebrands – Een leven in gesprek van Karim Schelkens. Cor Sinnema las de tekst van dit boek en is positief: “Een prachtig historisch document voor wie de dialoog wil verder brengen”.

Door: Cor Sinnema

Dit boek beschrijft chronologisch waar Johannes Willebrands (1909-2006) zijn leven aan gewijd heeft: oecumene, interreligieuze dialoog en godsdienstvrijheid. Het omvat vier delen: de periode tot de Tweede Wereldoorlog, de periode tot het Tweede Vaticaans Oecumenisch (!) Concilie, de periode tot aan zijn pensionering op 81-jarige leeftijd, en een Uitgeleide met een verklarende woordenlijst, dankwoord, verantwoording, bronnen, noten en een namenregister. (meer…)